Nuksan Bharpai manjur राज्यात परतीच्या पावसामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागले आहे. ऑक्टोबर महिन्यात आलेल्या सततच्या पावसामुळे विविध जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांचे पीक वाहून गेले आहे. पिकांचे नुकसान झाल्याने शेतकऱ्यांवर आर्थिक संकट कोसळले आहे. त्यावर शासनाने त्वरित पंचनाम्याचे आदेश दिले आहेत.
नुकतेच झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना मदत देण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेण्यात आला आहे. परंतु, काकडी पिकाच्या नुकसानीसाठी मदत अद्याप जाहीर झालेली नाही. सरकारने आतापर्यंत राज्यातील शेतकऱ्यांना पावसामुळे झालेल्या नुकसानीच्या भरपाईसाठी ४,७०० कोटी रुपये दिले आहेत. मात्र, त्यात आणखी वाढ होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे..
राज्यातील शेतकऱ्यांना झालेल्या नुकसानीचा अंदाज घेतल्यानंतर ऑक्टोबर 2024 मध्ये झालेल्या नुकसानीसाठी आणखी मदत देण्याचा निर्णय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आला. पंचनाम्याच्या आधारावर सुमारे २५ लाख हेक्टर जमिनीचे नुकसान झाल्याचे निदर्शनास आले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या आर्थिक नुकसानीचा फटका बसला आहे.
या पावसामुळे जास्त करून कापूस, सोयाबीन, तूर, भात यांसारख्या पिकांचे नुकसान झाले आहे. महाराष्ट्रात परतीचा पाऊस अनेक जिल्ह्यांमध्ये धुव्वाधार पडत असल्याने शेती क्षेत्रावर वाईट परिणाम झाला आहे. यामुळे अनेक शेतकऱ्यांची कर्जबाजारी स्थिती निर्माण झाली आहे. परंतु, या गंभीर परिस्थितीत शासनाने शेतकऱ्यांना त्वरित दिलासा देण्याचा निर्णय घेतला आहे. सरकारने या मदतीसाठी ७५० कोटी रुपये वितरित केले असून हा निर्णय शेतकऱ्यांना मोठा आधार मिळवून देईल.
पुणे जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना विशेषतः परतीच्या पावसामुळे मोठ्या नुकसानीचा सामना करावा लागला. पुण्यात झालेल्या सततच्या पावसामुळे शेतजमिनींची हानी मोठ्या प्रमाणात झाली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना पीक विमा आणि आर्थिक सहाय्याची नितांत गरज निर्माण झाली आहे. महसूल आणि कृषी विभागांना या नुकसानीचे पंचनामे तातडीने करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. मुख्यमंत्री कार्यालयानेही प्रशासनाला तात्काळ कारवाई करण्याच्या सूचना दिल्या आहेत. शेतकऱ्यांच्या नुकसानीचे पंचनामे वेगाने पूर्ण करणे अत्यंत आवश्यक आहे, असे राज्य सरकारकडून सांगण्यात आले आहे.
शेतकऱ्यांना पीक विमा दावा दाखल करण्यासाठी दोन पर्याय उपलब्ध करून देण्यात आले आहेत. शेतकरी ऑफलाइन आणि ऑनलाइन पद्धतीने पीक विमा दावा नोंदवू शकतात. यासाठी शेतकऱ्यांना आवश्यक त्या कागदपत्रांची पूर्तता करावी लागते. आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने अनेक शेतकरी ऑनलाइन पद्धतीचा अवलंब करत आहेत. शेतकऱ्यांना ‘क्रॉप इन्शुरन्स’ अॅपच्या माध्यमातून त्यांच्या स्मार्टफोनवर विमा दावा दाखल करता येतो. यामुळे प्रक्रिया सुलभ होते. मात्र, या प्रक्रियेत योग्य पर्यायांची निवड करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, अन्यथा शेतकऱ्यांना नुकसान सहन करावे लागू शकते.
पीक विमा प्रक्रियेत शेतकऱ्यांना तांत्रिक मदतीची आवश्यकता असल्यास कृषी विभागाचे अधिकारी त्यांना मार्गदर्शन करत आहेत. पंचनाम्यानंतर शेतकऱ्यांनी पीक विमा दावा वेळेत दाखल करावा, असा शासनाने सल्ला दिला आहे. शेतकऱ्यांच्या नुकसानीची भरपाई करण्यासाठी सरकारकडून विविध योजनांवर काम केले जात आहे. शेतकऱ्यांना दिलासा मिळावा यासाठी सरकारने विविध पावले उचलली आहेत.