मानवी जीवनात अनिश्चितता खूप आहे. कधीही अपघात होऊ शकतो, गंभीर आजार उद्भवू शकतो किंवा दुर्दैवी मृत्यूची घटना घडू शकते. अशा अनिश्चित परिस्थितीत लोकांनी आपल्या कुटुंबीयांना सुरक्षित ठेवण्यासाठी काही उपाय योजना करणे खूप महत्त्वाचे असते. यासाठी आयुर्विमा घेणे ही एक चांगली योजना असू शकते. लोकांचा असा विचार असतो की, आयुर्विमा घेतल्यामुळे कोणत्याही अनुचित घटनेच्या वेळी कुटुंबाला काहीतरी आर्थिक सहाय्य मिळू शकते. मात्र सध्याच्या काळात जीवन विम्याचे प्रीमियम महाग असल्यामुळे अनेक जण ते घेऊ शकत नाहीत. याच पार्श्वभूमीवर, भारत सरकारने सामान्य नागरिकांसाठी प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजना सुरू केली आहे, ज्यामुळे लोकांना कमी पैशात जीवन विमा घेता येतो.
प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेच्या मुख्य वैशिष्ट्ये
प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजना 2015 मध्ये भारत सरकारने सुरू केली. या योजनेचा उद्देश देशातील सर्वसामान्य नागरिकांना कमी दरात जीवन विमा उपलब्ध करून देणे आहे. ही योजना गरीब आणि मध्यमवर्गीय लोकांसाठी खूप उपयुक्त ठरली आहे. या योजनेद्वारे नागरिकांना फक्त 20 रुपयांमध्ये 2 लाख रुपयांचा विमा मिळतो. या योजनेचे मुख्य वैशिष्ट्य म्हणजे कमी प्रीमियम देऊन मोठा विमा मिळवणे. अपघाती मृत्यू झाल्यास कुटुंबीयांना 2 लाख रुपयांची मदत मिळते, तर अपघातामुळे अपंगत्व आल्यास 1 लाख रुपयांची मदत मिळते. या योजनेत प्रवेश करण्यासाठी वयोमर्यादा 18 ते 70 वर्षे आहे.
प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेचे फायदे
प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेच्या फायद्यांमध्ये सर्वांत महत्वाचा आहे कमी खर्चात विमा मिळणे. फक्त 20 रुपये वार्षिक प्रीमियम भरून, विमाधारकाला 2 लाख रुपयांचा विमा मिळतो. जर विमाधारकाचा अपघातात मृत्यू झाला, तर कुटुंबाला दोन लाख रुपयांची विमा रक्कम दिली जाते. याशिवाय अपघातात अपंगत्व आल्यास, 1 लाख रुपयांची विमा रक्कम दिली जाते. या योजनेद्वारे गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना भविष्याची आर्थिक सुरक्षितता मिळू शकते.
योजनेची आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे हे विमा कवर पूर्ण वर्षभरासाठी असतो. वर्षातून एकदा, 20 रुपये प्रीमियम भरावा लागतो. हा प्रीमियम खूप कमी असल्यामुळे, अगदी सामान्य नागरिक सुद्धा या योजनेचा लाभ घेऊ शकतो. कुटुंबातील मुख्य कर्त्या व्यक्तीच्या आकस्मिक मृत्यूनंतर कुटुंबाला काहीतरी आर्थिक आधार मिळतो. त्यामुळे अनेक कुटुंबांमध्ये या योजनेचा समावेश करण्यात येतो.
कोण अर्ज करू शकतो?
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी, अर्जदाराचे वय 18 ते 70 वर्षांच्या दरम्यान असणे आवश्यक आहे. देशातील कुठलाही नागरिक या योजनेत सहभागी होऊ शकतो. विमा योजना अपघाती मृत्यूसाठी असून, सामान्य मृत्यूसाठी योजनेचा लाभ दिला जात नाही. जर कोणत्याही प्रकारच्या अपघातामुळे व्यक्तीचा मृत्यू झाला, तरच त्याच्या कुटुंबीयांना विमा रक्कम दिली जाते.
अर्ज करणाऱ्याजवळ आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड हे आवश्यक कागदपत्रे असतात. या कागदपत्रांच्या सहाय्याने अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करता येते. ज्यांच्याकडे बँकेत खाते आहे, त्यांनी बँकेच्या शाखेत जाऊन प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेचा फॉर्म भरावा लागतो. फॉर्म भरल्यानंतर तुम्हाला किमान कागदपत्रे सादर करून विमा प्राप्त होतो.
अर्ज प्रक्रिया कशी करावी?
प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज प्रक्रिया खूप सोपी आहे. अर्ज ऑनलाइन आणि ऑफलाइन पद्धतीने करता येतो. ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या बँकेत जावे लागेल. ज्या बँकेत तुमचे खाते आहे, तेथे तुम्ही या योजनेचा फॉर्म भरू शकता. बँकेत दिलेल्या सर्व कागदपत्रांच्या सहाय्याने तुमची अर्ज प्रक्रिया पूर्ण केली जाते.
तसेच, ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजनेची अधिकृत वेबसाईट https://www.jansuraksha.gov.in/ वर जाऊन फॉर्म भरता येतो. वेबसाईटवर जाऊन तुमचे आधार क्रमांक आणि पॅनकार्ड क्रमांकाची माहिती भरावी लागते. तुमचे बँक खाते या योजनेसाठी जोडलेले असले पाहिजे. अर्ज करण्यासाठी सर्व प्रक्रिया सोपी आणि जलद आहे. ऑनलाईन फॉर्म भरताना तुम्हाला फक्त फॉर्ममध्ये दिलेली माहिती योग्य प्रकारे भरावी लागते.
योजना का निवडावी?
अनेकदा आयुर्विमा योजना महाग असतात आणि त्यांचे प्रीमियम सामान्य लोकांना परवडत नाहीत. अशा परिस्थितीत प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजना खूपच उपयोगी ठरते. कारण फक्त 20 रुपये प्रीमियम भरून तुम्ही 2 लाख रुपयांचा विमा घेऊ शकता. योजनेचा अर्ज प्रक्रियाही सोपी आहे आणि कमी कागदपत्रांच्या सहाय्याने तुम्हाला विमा मिळतो. ही योजना खास गरीब आणि मध्यमवर्गीय लोकांसाठी डिझाइन केली गेली आहे, जेणेकरून त्यांना भविष्यातील कोणत्याही अनिश्चिततेच्या वेळी आर्थिक मदत मिळू शकेल.
विमा योजना का महत्त्वाची?
मानवी जीवनातील अपघात, आजार किंवा मृत्यू याबद्दल कोणाचाही अंदाज लावता येत नाही. कुटुंबातील मुख्य कमवणारी व्यक्ती जर अचानक निधन पावली, तर कुटुंबाच्या आर्थिक स्त्रोतांवर मोठा आघात होतो. अशा परिस्थितीत जीवन विम्याची गरज खूप महत्त्वाची ठरते. कारण तेव्हा कुटुंबाला काहीतरी आर्थिक मदत मिळते. प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजना अशा लोकांसाठी अत्यंत फायद्याची ठरते ज्यांना आयुर्विमा घ्यायला पैसे नाहीत किंवा जे कमी उत्पन्न गटातील आहेत.
सरतेशेवटी, प्रधानमंत्री सुरक्षा बिमा योजना ही सामान्य नागरिकांसाठी एक सोपी आणि प्रभावी जीवन विमा योजना आहे. ही योजना भारतातील अनेक नागरिकांच्या जीवनात आर्थिक सुरक्षितता आणि स्थिरता आणण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.